Palliatief redeneren

Doel:

Inspiratiecyclus STEM
De methodiek palliatief redeneren ondersteunt zorgprofessionals bij het in kaart brengen van symptomen en zorgen in de palliatieve fase. Door methodisch te werken en prioriteiten te stellen, kunnen zorgverleners passende, doelgerichte zorg bieden die aansluit bij de wensen en behoeften van de patiënt. Daarnaast versterkt de methodiek de samenwerking en communicatie binnen het zorgteam.

Inhoud:

Palliatief redeneren is een aangepaste vorm van klinisch redeneren en bestaat uit vier stappen:

  1. Inventariseer situatie patiënt bij veranderingen: Inventariseer de lichamelijke en psychische symptomen, sociale en existentiële zorgen en waarden en de wensen en behoeften van de patiënt;

  2. Vat problematiek samen en maak proactief beleid: Analyseer en prioriteer de klachten en symptomen en start proactief zorgplanningsgesprek;

  3. Maak afspraken over evaluatie van beleid: Evalueer effect niet-medicamenteuze interventies. Vervolg proactieve zorgplanning; 

  4. Stel beleid zo nodig bij en blijf evalueren: Stel effect vast, stel zo nodig bij en blijf evalueren.

Je vindt deze stappen overzichtelijk bij elkaar op de Beslisschijf palliatief redeneren (voorheen ‘Beslisschijf bij besluitvorming in de palliatieve fase’). De Beslisschijf is ontwikkeld voor zorgverleners en is zowel individueel als tijdens besprekingen in het multidisciplinair behandelteam in te zetten. 

Je kunt hem bestellen in de webshop van stichting PZNL. 

Aan de slag met palliatief redeneren:

  1. Ga morgen eens na of de patiënten die jij verzorgt mogelijk in de palliatieve fase zitten. Dat kun je doen door jezelf de ‘Surprise Question’ te stellen. Bij twijfel kun je dit natuurlijk bespreken met een collega. 

  2. Neem bij patiënten die zich in de palliatieve fase bevinden de komende week de Lastmeter af, om zicht te krijgen op huidige symptomen en zorgen die de patiënt ervaart. 

  3. Heb je problemen vastgesteld bij de patiënt, start dan de werkmethode palliatief redeneren bij stap 1. Gebruik het Werkblad palliatief redeneren om dit helder uit te werken. 

  4. Overweeg het gebruik van het Utrecht Symptoom Dagboek vierdimensioneel (USD-4D) om de ernst en het verloop van symptomen te monitoren en het effect van je ingezette interventies te evalueren. 

  5. Bespreek de uitkomsten in een patiëntbespreking of multidisciplinair overleg. Gebruik hiervoor eventueel het Werkblad casusbespreking 1e lijn.

  6. Bespreek jouw ervaringen in een werkoverleg of intervisie en leer van elkaar.

  7. Vertel de patiënt en naasten dat er voor hen informatie te vinden is op Overpalliatievezorg. 

Doelgroep:

Zorgprofessionals in onder andere een verpleeg- of verzorgingshuis, hospice, thuiszorg of gehandicaptenzorg

Eigenaar:

Expertisecentrum Palliatieve Zorg Utrecht.

Beschikbaar via:

Meer informatie over palliatief redeneren, de Beslisschijf, werkbladen en aanvullende materialen is op Palliaweb te vinden.

Tips:

  • Maak alles makkelijk toegankelijk en goed vind- of zichtbaar.

  • Betrek artsen, verpleegkundigen of gedragskundigen bij het stimuleren van het gebruik: zij kunnen vragen om observaties vast te leggen met het werkblad palliatief redeneren.

  • Vul het werkblad een eerste keer samen in met iemand die er al ervaring mee heeft of laat iemand met ervaring meekijken.

  • Bij het gebruik van het werkblad kan het voorkomen dat er meerdere symptomen gesignaleerd worden. Kies dan (eventueel in overleg met de zorgconsulent palliatieve zorg of verpleegkundige) een hoofdprobleem en start daar.

  • Oefen regelmatig door in teamverband een casus in te brengen en gezamenlijk de stappen door te lopen.

  • Maak palliatief redeneren een vast agendapunt bij al bestaande overleggen. Op deze manier komt het regelmatig ter sprake en delen teamleden hun ervaringen.

  • Borging is verder te realiseren door de werkwijze een structurele plek te geven in bestaande structuren en processen, denk bijvoorbeeld aan het opnemen in het inwerkprogramma, regelmatig als agendapunt op de team-/werkoverleggen laten terugkomen en jaarlijkse workshops of trainingen.

  • Als er zorgconsulenten palliatieve zorg binnen de organisatie zijn kunnen zij de borging bevorderen. Bijvoorbeeld door complexe casussen te bespreken aan de hand van deze methodiek.